Collectage de Claude - (Ercé-09)

Dublin Core

Titre

Collectage de Claude - (Ercé-09)

Abstract

Sujet

Surnaturel (diable)
Emigration -- Etats Unis
Montreur d'animaux savants
Séparation de l'Église et de l'État
Prisonniers de guerre allemands
Travail - Espagne

Description

RL-09[Ou-Er-Dc-1]



01'25 Sobriquet maison – en çò deth Avesque (sobriquet vertadèr) – ara, que l'apèran «en çò de Maximin» (qu'èra son pair) - eths vielhis qu'ac didian tostemps «çò deth avesque» - qu'èra ua aubèrja – era auta maison, que n'èra ua tanben – 800 personas avant era guèrra de 1914 a Cominac – ací, qu'èran 8 o 9 ena maison
03'15 Ossalhèr – eths ossalhèrs qu'èran eths prumèris en èster partits en America – aqueth mestièr que fuc interdit en 1921 – que partiren a New York – qu'arribavan a New York coma a Tolosa – qu'i a mès de monde mortis a New York, d'Èrce, que de vius ara
04'05 America – qu'a encara familha aquiu – sa sòr qu'i demora encara – qu'a un arrestaurant - qu'a nebots e petitis nebots – aqueris non parlan pas mès francés – ua sòr morta en Nevada tanben – son hilh, que'u vic un còp ena vita – La Pergola de Marie Rose Ponsolle ( sa sòr)
05'30 Idem – partic a 17 ans en America – qu'i s'i estèc pendent 15 ans – que s'i ganhava plan era vida – ara, qu'ei acabat – qu'èra ena restauracion – que hoc mèste d'òtèl pendent 34 ans a Tolosa, en Sofitel – ena 46au arrua, qu'avian pagat mès car eth terrenc qu'eth building, entath Sofitel
06'45 Idem – qu'èra partit en avion a Bordèus, ua caravelle entà París – eth Boeing a París, eth 707 – sa sòr que'u demorava – eths prumeris dias qu'èra perdut – mes que s'i hec vite – eth metrò tanben
07'50 Idem – que s'i èra maridat – e qu'averen duas mainadas aquiu – que calia hèr ua causida – se trigavan un chic mès ailà, que seria estat acabat, eths mainadèrs que serian estats americans – que calec tornar se'n – tà ganhà's era vita, qu'èra miéhor ailà mes tara vita de familha, qu'èra mès plan ací – aprés a parlar eth anglés en 9 meses – dab sa sòr que's parlavan patoès – a New york, que s'i parlava hòrt patoès – qu'i èra un bar de Jean Pujol, e ací, non parlavan pas sonque patoès – s'èra sense trebalh, eth endeman, que n'avias un – eths francesis que s'ajudavan entre eris – hòrt de bretons, qu'èra hòrt solidaris entre eths
10'15 Idem – que demorava a Manhattan – en un apartament convenable – un flòc qu'avian crompat maisons ací – eths tanhents, per exemple eth hilh dera sua sòr, que's senteishen totis americans e que son totis maridats dab americanas
11'25 Sobriquets maisons – ath entorn – en çò de Manera (crompada per un anglés) – eths Icarts, ací – eths Rogalles mès baish, eths Benasets – ací, qu'ei eth Caròu – ala sus qu'ei eth Sarrat
12'45 Toponymie – quartièrs de Cominac – eths Todelhons, eras Bordetas, eth Ròc dera Forana – çò qu'ei era «forana» - ala sus, qu'ei eth Sarrat
13'50 Sobriquet maisons deth Caròu – 2 maisons, 3 en temps – que's burlèc en 1895 – qu'anèren crompar mès a baish – en çò de Padièr
14'30 Idem dab eth Sarrat – «ua que n'exista cap mès, qu'ei estat venut» : çò de Bordissa, de Frandeu
15'00 Aiga – a 100m d'ací – qu'i èra un petit camin – que calia aiga entà cosinar, fèr era vaishèra – qu'avian 2 pòrcs – eras toiletas qu'èra defòra, un trauc ena tèrra
15'45 Toponymie – ath entorn de casa sua – eth Prat deth Riu – eth Prat dera Font – un familha qu'avia devut despareisher 200 ans a, qu'an tèrras dab son nom, mes n'a pas jàmes conegut a degun, que l'avessa portat : eth Prat de Borla – que pensavan qu'èra quauqu'un qu'èra partit en nòrd – qu'i ei un jòc de


RL-09[Ou-Er-Dc-2]



0'00 Seguida – un jòc de «bourle» (coma era petanca) - qu'avia vist a jogar aqueth jòc e que l'avia aperat atau
0'30 Glèisa de Cominac – qu'èra tròp petita – e que l'agraniren en 1900 – qu'èra estada pagada pera moneda deths ossalhèrs – eras estatuas laguens que pòrtan eths nòms deras personas que heren eths dons – eths curès qu'avian miat era populacion – en 1906, eths curès non voloren pas aqueras separacion dera Glèisa e deth Estat – e qu'avian hèt hicar eths osalhèrs davant era pòrta dera glèisa tath òme encargat deth recensament – qu'avian manipulat eras gènts
02'05 Religion – eth curè qu'avia ua plaça màge ena societat - sa gran mair qu'avia 9 mainadas ala sus, e eth pòrc non volia pas minjar – alavetz, que's prenec un trip e que l'anèc véser – que hec ua pregària - eth endeman que minjava – eras gents que'u neurivan, ath curè – un polet - que'u portavan èrba entath chaval, qu'èra era voetura dera epòca
03'10 Société - Doctor – sa gran mair que s'avia trincat ua cama – qu'avia anat véser un «rebouteux» que l'avia tornat botar pòc o pro - qu'avian aperat eth doctor, Faur, dera Crèma (sobriquet) – que l'avia tornat a méter atau, coma calia
04'35 Arreligion – eth curè – cap mès de curè despuish 1906 ath presbitari – eth darrèr qu'èra d'Aleu – eth Presbitari – a on èra era bòrda deth chaval, qu'i ei un apartament que logavan – era Font deths Curès en aquera proprietat
05'40 Société – arriches – partits en America – bèths uns qu'avian comèrces –
06'30 Ossalhèrs - eths ossalhèrs qu'avian ganhat sòuses mes non saberen pas hèr fructifiar era moneda – que's portavan eras pèças d'òr dab un ase – que passavan d'ua vila entara auta dab era via herrada – que dromian dehòra – un oncle deths sievis tuat a Monticello (NY) en 1895 – que fasian eth campament ath miei d'ua fèrma – eth patron que'us avia tirat dessús, que s'èra mort atau – eth Sause que s'èra aucupat d'aqueth afèr – qu'avian totis un revolver, qu'avia un colt 45
07'50 Ossalhèr – crompar eth os a dus - que valia 1000fr ara epòca, ça'u sembla – qu'èra hòrt car – un qu'avia duas mostras que valian ua fortuna – ací qu'avia coneishut dus frairs ossalhèrs, en çò deth Petiu – qu'èra partit a ? – qu'èran òmes duris – son dròlle qu'èra nescut en America – quan sa pair se'n tornèc tad ací, qu'èra eth permèr còp qu'eth dròlle deishava era America – ací, n'i avia pas cap de rota – qu'avian fèt vier era mòtò de New York, qu'èra ua Harley Davidson – un, Julien de Joan Chic que l'avia crompada après – aqueth, eth american, qu'èra vengut fòu en darrèras
10'40 America – taths dròlles que se'n tornavan entad ací, de New York estant, qu'èra un tum – un flòc que's trobèren presoèrs dera America pr'amor deths mainadèrs – eths deth Barquèr e deth Paulon que s'i èran estats
11'20 Evolution – ara, non n'i a cap mès deguns – qu'ei totis vielhis – qu'ei quasi un jungle – dab era dalha e ua poda en temps – tot qu'èra cultivat, segle, trufas, eths òrts – n'i a cap mès de culturas – eths tets qu'èran de segle – qu'èra un trebalh pèc entà hè'c – 15 dias, que prenia – ara man coma 500 ans a – dab era fauç – treglar – pientar eras garbas – quauques maisons de palha tanben – sa gran mair, en 1953, qu'èra encara atau – era palha que hoc era perdicion de totas eras bòrdas, arren entà adobar-las
13'45 Credenças - que's vesian ena aubèrja – que velhavan – e condavan afèrs de broisharia – eth que n'avia pòur e un vielh que l'avia assegurat que n'existava pas, e que n'avia pas a aver pòur – Paul de Namiel qu'èra – un qu'avia vist eras aurelhas deth diable – qu'èran eras aurelhas d'un ase – qu'i cresian un flòc – que demoravan a Cominac entà velhar
16'15 Idem – frequentar – eths de Massat sustot tara feira



RL-09[Ou-Er-Dc-3]




0'00 Seguida – eth 24 de seteme – eth 19 d'octobre a Sèix
0'25 Evolucion – un cambiament antalèu que se'n tornavan entà ací, dera America – qu'ei vielhejavan, eras gènts,eth país que's vueidava
01'00 Emigracion sasonèra – dalhar deth costat de Tavascan e d'Urgell – un vielh d'ací qu'i èra anat – que s'avia ganhat, ça didia, «un bèth parelh de savatons» - que fasian dalhadas avant 1950, que s'ajudavan eths uns deths autis – que fasian pescajons taths dalhaires
02'15 Société – corvadas – ua carrejada, qu'aperavan – portar era èrba sus eth cap – qu'avian bordaus – a Èrce, qu'i èra coma un vilatge de bordaus, Ageuc – qu'èran petitas maisons, que s'i dromian e cosinar
03'45 Vrenhar – deth costat de St Halix – sa mair qu'i èra anada
04'20 Citre - que fasian un chic de citre ací – eth trulh – cap de palha – eth qu'aimavan aquò de trolhar – qu'èra un plaser de véser aquò
05'30 Société- era maison – tostemps monde laguens – n'èra pas evident de coabitar – partatjar eth ben, en tres o quate, s'ac calia – qu'ei pr'amor d'aquò qu'ei tan morcelat – eth ainat que s'ac prenia tot – eth capdèth que devia partir – sa pair que s'èra estat ena maison totun, quan n'èra pas eth ainat
07'35 Société – escòla ací en Cominac – que deishèc era escòla a 14 ans – era regenta qu'èra un chic severa mes qu'èra forçat – qu'avia hòrt de mainadèrs e de tot atge
08'45 America – que partian tostemps a mantun – tostemps a 9 o 10 – non s'ei pas jàmes perdut a New York – que n'i avia d'Usto, deth Sarralhèr, de Massat mes sustot d'Èrce – n'èra cap era aventura, qu'èra un red vielh de quasi 100 ans
10'00 Guerre 14 – plan en Cominac que l'avia hèta – ua 15ada – un, que'u mancava ua cama, e que trebalhava – un aute, Subra, qu'avia hèt 5 ans de guèrra sense arren – un aute tanben – 17 de tuats de Cominac pendent aquesta guèrra
11'40 Guerre 40 – eths presoèrs alemands après 1945, que passavan ací entà hèr un camin ala sus – eths francesis que'us susvelhavan, dab eth fusilh ena espatla – que'us volia veir mes sa mair, que'u didia «t'approche pas trop»
12'50 Hèsta deth vilatge – que's passava bien – un d'Usto, italian, Dorine que s'aperava que fasia eth acordeon – un, Toèna de Peluc, que l'avia dit «mes quin se hè que sàpias jogar atau, ací, non sap pas jogar deguns coma tu ?» - eth que l'avia responut «que som natif italien !» - qu'èra maridat dab ua hemna d'Usto – eth Griu que'n fasia tanben – eth italian qu'avia un bèth instrument, eth d'ací, un diatonic
14'50 Nadau – era missa de miejanet a Èrce – un còp quan èran anats ena glèisa, qu'èra 20 de Cominac e que's fotec a nhevar – ara sortida que partiren totis ena bòrda deth Sord de Sent Peir – eth camin qu'èra cort – que passavan peth Riu deth Pish entà tornar pujar – 30 mn entà devarar – cantics en patoès – sa pair que fasia eth revelhon deras bèstias


RL-09[Ou-Er-Dc-4]



0'00 Seguida
0'15 Carnaval – botar un masque e atraçar ueus – que passavan en cada maison
01'10 Lenga – sons parents que parlavan patoès – qu'èran anats en America – que coneishia eth anglés – que parlava en anglés aras vacas :»Let's go !» «Come on this way !»
02'00 Idem – punicions ena escòla – que's denonciavan eths uns deths autis
02'40 Idem – diferenças dab Massat – eris que disen «bèl» ací, qu'ei «bèth» - eris, «el vedèl», ací «eth vedèth» - «fòc deth cèu» e «fòc del cèl» aciu – nada diferença entre Cominac e Èrce – dab Ost, òc – que disen «hèr» e pas «fè», que pronoçan eth «h» - ací, qu'ei era «cleda», a Ost, que disen «eth solèr»
05'20 Société – eths escapolons ala sus – entà fèr esclòps

Créateur

Lassalle Renaud, enquêteur

Source

EOC 11
RL-09[Ou-Er-Dc]

Éditeur

Eth Ostau Comengés

Contributeur

Les Amis du Garbet (commanditaire)

Format

Texte/html

Spatial Coverage

Ercé

Person Item Type Metadata

Birth Date

né en 1943

Birthplace

Ercé

Mots-clés

Citer ce document

Lassalle Renaud, enquêteur, “Collectage de Claude - (Ercé-09),” Oralitat de Gasconha, consulté le 23 novembre 2024, https://culturaviva.audio-lab.org/items/show/15.

Formats de sortie