Collectage de Jeanne 1 - (Bize-65)
Dublin Core
Titre
Collectage de Jeanne 1 - (Bize-65)
Abstract
Sujet
Processions
Emigration -- Etats Unis
Gascon (sociolinguistique)
Sobriquets (villages)
Guerres napoléoniennes (1800-1815)
Insolite
Guerre mondiale (1914-1918) -- anecdotes
Histoire locale
Lin
Description
05'16 Sobriquet maison - nescuda en çò de Pashés - quartièr Boshèra (pr'amor que i a un pialèr de boshis - que i a un còth de Boshèra en Montsirè) - 1ère maison, en çò deth Crabèr - Barthélémy Fournier ( Tranina) - Pashés, Jan-Bon, Margoiet - Parpai - Lhé - ua auta maison,d'Omer Morère - Quèl - ua auta - Pascau - ua auta (Daniel Morère), Lahaye - Meniqueta - en çò deth Ome
11'15 Toponymie - un quartièr mès enlà, eth Telhò - eth quartièr Ora - e eth Canton (era glèisa, dab era mairia) pr'amor que hè coma un cunh
13'40 Istòria - era pèira deth Senhader - perqué eth Senhader - senhà's - que devèva èster ua limita de procession tà benadir era arrecòltas, eras arrogacions (roga= demander) : (te rogam audinos", çò que cantavan)
16'35 Arreligion - que'u botavan en "dé", eth curè - un còp quan un dishó "Angèle, elle est tombée (avec le cierge à la main, elle a failli mettre le feu à la cabane du curé") - aqueth qu'avia dit aquerò, qu'avia dit qu'era Garona que neshia en Belgica
19'40 Eth Americans - eths qu'i èran tornats dera America, qu'avian bastit dab eras tarjas dera America, que i a estelas - en Boshèra, quasi un per maison - un qu'èra "cocher" en America tà pagar eths deutes de sa pair - qu'arrecrompè eths camps que sa pair avia venut pr'amor deths deutes - sovent atau, eths joens que partivan tà esponjar eths deutes deths vielhs
21'56 Idem - tantas deras suas que horen forçadas de préner era nacionalitat americana pendent era guèrra (de 14) - que demandèren perdon ara familha pr'amor d'aquerò - que parlavan encara patoès en tornar 60 ans après - e anglés (american) : "shut up" dab eth accent american - un racisme, eths francés e italians qu'anavan béver en çò deths neres - eths americans e canadians que'us disèvan que'us anavan emposoar
24'12 Idem - sas tantas que parlavan sia patoès, sia anglés - A New York qu'èran - que vivèva de cap a Long Island (dab era tonica sus era prumèra coma ac disèvan sas tantas) - un cosin que he era guèrra deth Pacific, vadut e mort en America - qu'èra "hilhuquè" tà díser "guardar eths mainatges" - eth "helhuc" que disèvan - eths mainatges qu'èran nanets
29'24 Sobriquet maisons ena Ompra (Nistòs) - En çò deth Maire (un Rumeau qu'i vivèva, que l'aperavan Mò, eths vesins) - Lombreson (n'ei pas eth nòm vertadèr dera maison) - era maison deth Lombreson qu'èra era de Sèis qu'ei a càger ué - Lombreson qu'èra considerada coma era nava - era vielha qu'avá un aute nòm
eth factor
35'28 Sobriquet vilatges - a Biza, eths Barraders (que partivan eth ivèrn tà hèr barrats en País Baish - monde que hèvan barrats tà ganhà's era vita - dus Lordats en Gèrs, tà con.hóne'us que'us aperavan, Long (qu'èra gran) e Nere (qu'avá eth "tein" nere) - maison que s'aperèren atau pr'amor d'aquerò - a Bizós : eths Busholosis - (eths de Banhèras, eths cu-lavats) - Hautaget, eths Cap-Pelats - qu'èran tots cap-cois - Nestièr : eths Menusèrs
40'00 Arreligion - monde que hèvan trebalhs tara glèisa a gratís
40'45 Idem - ua Maïna ara entrada deth quartièr (ua vièrja) - après eth depart de NApoleon, que ho era Restauracion, hòrt de crotz e de monuments que horen bastits tà demandar perdon peths crimes de nApoleon (Louis XVIII qu'ac volèva) - fait par les quartier de Bouchère et du Telho, Sainte Marue, priez pour nous" - escriut en abracat (de mau léger) - D hèit ath embés, en Aulon qu'èra parièr - que'us davan un modèle mes eth sculptur non sabèva pas léger, pr'amor d'aquerò que podèvan hèr eras letras ath embés
42'40 Société - Illetrisme - ua hemna vielha en Nistòs ( Cesonha que l'aperavan) - son gran-pair que'u legiva eth jornau - aquera hemna n'èra pas jàmes anada ena escòla - que pujava eras Còstas pè-descauç - bèths uns tan praubes que n'avèn pas nada cauçura
44'42 Arreligion - estatua de Saint Martin - eth monde d'aqueth quartièr (Ora), 5 maison dab nat aucits ena guèrra, que heren ua Maïna tà mercejar Diu (mes ena estatua que ia ua data mès vielha...)
47'00 Guèrra de 14 - sa pair que ho engatjat coma "commis de cuisine" - que s'i volèva estar en America - mes que tornè pr'amor dera guèrra - o non seria pas tornat - bilhèu hossa estada americana ara
49'00 Idem - un oncle deths sués qu'èra estat mobilizat - qu'avia era idèia d'èster aucit - que disèvan qu'eths que partivan ara guèrra dab era idèia d'èster aucit que'n seràn - que'n ho - non trobèren aps eth sué còs
51'15 Idem - òmis partvirats ? - mès tara guèrra d'Algeria - qu'avian vist çò de lèu - en 14 qu'èran partits, qu'èra era fatalitat - son gran-air qu'èra maire e que devèva anonciar era mort ath monde ( tara guèrra de 14) - ua que s'estava ath pè de MontPelat, e n'avá qu'un hilh, que'u voló amagar - que'u convinçoren qu'anava èster fusilhat se s'estujava - que partí e que ho aucits deths prumèrs - pr'amor d'aquerò hòrt de maisons vueitas que i avó e que' venoren ath estrangèrs
52'50 Société - mentalitats - Boshèra qu'èra conegut per èster hòrt solidari - pendent era guèrra, eras hemnas solas que horen ajudadas per laurar, etc... - bèths quartièrs que n'ac hèvan pas - ara qu'ei acabat quan era moneda qu'entrè : gelosias
55'10 Idem - travaux en commun - espelocadas - velhar eths uns en çò deths autes - ara non veden pas arren
...
"Nous sommes des poires et dans la vie, il y a les poires et puis ceux qui les mangent"
59'55 Economie - Boshèra mès pròche de Hautaget que de Biza - tròp de camin tiò Biza - qu'anavan ena escòla en Hautaget - qu'èra lonh tà Biza
1'01'25 Agriculture - cultura - mandòrras, blat, milhòc, òrs, e milh morèu - que hèvan lobatons - en camp dera Pèira
1'02'15 Toponymie - de cap ara madòna (era maison jauna) - qu'èra un camp que s'aperava Eth Clòt deth Carrei - pr'amor : en Hautaget n'aván que lòsas e que volèvan hèr ua rota entreteh vilatge e Boshèra - que vengoren cercar eth calhaus en Boshèra - eths de Boshèra, que botavan eths calhaus ací on ei era maison, e eths de Hautaget que'us carrejavan aquiu - aqueth camin que s'aperava eth camin de Biza - qu'arreligava eth Espont, un quartièr de Bizós
1'04'40 Idem - davant qu'ei eth camp de Casa - après eras Cometas puish era Pèira e eth Bonhet (de cap a Nestièr) - puish eths Molhats (pr'amor dera aiga) e Nestièr, eth Passet - era hita qu'ei ath hons deth bòsc
1'6'00 Idem - camins - eth camin dera Pèira (camin que va tà Nestièr)
1'07'10 Idem - prats que tòcan era maison - era Casalèra (le clos)
1'07'50 Montanhas - eth Haiau - era Cassanha (d'ua madeisha pèça) - tot bòsc - eths Artigaus - Artiga-Cauba = Era Cauba o era caubèra qu'ei "un vallon" e ua Artiga, un terrenc qu'ei estat brutlat
1'09'50 Toponymie - era plana qu'ei eth Diseder - eths Hossats qu'ei era pujada de Biza tath Senhader - puish eth Senhader - e Escalaró, era devarada tà Nistòs - un viratge on eths allemands s'èran capvirats en tot vénguer coélher eths còs deths aviaturs canadians
1'12'50 Natura - eth arriu de Boshèra - qu'acodeish ena entrada de Nestièr
1'13'45 Economie - vielhs mestièrs - un esclopèr, en çò de Metó ath pè deth castèth - un en quartièr- duas teishenèras : dab bòlas de lin - era estopa - tot qu'i èra ena maison - que hèvan camisas, sense nat còl, dab dus botons, hòrt heredas - pendent era guèrra que s'ac avèn conservat tà qu'eth monde se'n hessan
1'16'45 Idem - eth lin, etc... - ua hont que s'aperava eth Espentièrs - Pentiar - eths Pentes : ua planta tà pientar eth lin - ua hont dab dus bassins que se'n servivan tà trempar eth lin d'un costat e pentiar deth aute - que's servivan deths "pentes" tà cardar era lan, coma un gopilhon - un òrde de cardon
1'21'05 Savoir-faire - un "gaudinèr o cafalh" ena paret - que serviva enas cabanas de hèr eth hormatge - non coneish pas eth nòm - hèr era calhada - eth cap d'ua avet - e un gatge atau mes eras brancas arreviradas d'eth aute costat, qu'èra un "if" = tà esgotar era bashèra
11'15 Toponymie - un quartièr mès enlà, eth Telhò - eth quartièr Ora - e eth Canton (era glèisa, dab era mairia) pr'amor que hè coma un cunh
13'40 Istòria - era pèira deth Senhader - perqué eth Senhader - senhà's - que devèva èster ua limita de procession tà benadir era arrecòltas, eras arrogacions (roga= demander) : (te rogam audinos", çò que cantavan)
16'35 Arreligion - que'u botavan en "dé", eth curè - un còp quan un dishó "Angèle, elle est tombée (avec le cierge à la main, elle a failli mettre le feu à la cabane du curé") - aqueth qu'avia dit aquerò, qu'avia dit qu'era Garona que neshia en Belgica
19'40 Eth Americans - eths qu'i èran tornats dera America, qu'avian bastit dab eras tarjas dera America, que i a estelas - en Boshèra, quasi un per maison - un qu'èra "cocher" en America tà pagar eths deutes de sa pair - qu'arrecrompè eths camps que sa pair avia venut pr'amor deths deutes - sovent atau, eths joens que partivan tà esponjar eths deutes deths vielhs
21'56 Idem - tantas deras suas que horen forçadas de préner era nacionalitat americana pendent era guèrra (de 14) - que demandèren perdon ara familha pr'amor d'aquerò - que parlavan encara patoès en tornar 60 ans après - e anglés (american) : "shut up" dab eth accent american - un racisme, eths francés e italians qu'anavan béver en çò deths neres - eths americans e canadians que'us disèvan que'us anavan emposoar
24'12 Idem - sas tantas que parlavan sia patoès, sia anglés - A New York qu'èran - que vivèva de cap a Long Island (dab era tonica sus era prumèra coma ac disèvan sas tantas) - un cosin que he era guèrra deth Pacific, vadut e mort en America - qu'èra "hilhuquè" tà díser "guardar eths mainatges" - eth "helhuc" que disèvan - eths mainatges qu'èran nanets
29'24 Sobriquet maisons ena Ompra (Nistòs) - En çò deth Maire (un Rumeau qu'i vivèva, que l'aperavan Mò, eths vesins) - Lombreson (n'ei pas eth nòm vertadèr dera maison) - era maison deth Lombreson qu'èra era de Sèis qu'ei a càger ué - Lombreson qu'èra considerada coma era nava - era vielha qu'avá un aute nòm
eth factor
35'28 Sobriquet vilatges - a Biza, eths Barraders (que partivan eth ivèrn tà hèr barrats en País Baish - monde que hèvan barrats tà ganhà's era vita - dus Lordats en Gèrs, tà con.hóne'us que'us aperavan, Long (qu'èra gran) e Nere (qu'avá eth "tein" nere) - maison que s'aperèren atau pr'amor d'aquerò - a Bizós : eths Busholosis - (eths de Banhèras, eths cu-lavats) - Hautaget, eths Cap-Pelats - qu'èran tots cap-cois - Nestièr : eths Menusèrs
40'00 Arreligion - monde que hèvan trebalhs tara glèisa a gratís
40'45 Idem - ua Maïna ara entrada deth quartièr (ua vièrja) - après eth depart de NApoleon, que ho era Restauracion, hòrt de crotz e de monuments que horen bastits tà demandar perdon peths crimes de nApoleon (Louis XVIII qu'ac volèva) - fait par les quartier de Bouchère et du Telho, Sainte Marue, priez pour nous" - escriut en abracat (de mau léger) - D hèit ath embés, en Aulon qu'èra parièr - que'us davan un modèle mes eth sculptur non sabèva pas léger, pr'amor d'aquerò que podèvan hèr eras letras ath embés
42'40 Société - Illetrisme - ua hemna vielha en Nistòs ( Cesonha que l'aperavan) - son gran-pair que'u legiva eth jornau - aquera hemna n'èra pas jàmes anada ena escòla - que pujava eras Còstas pè-descauç - bèths uns tan praubes que n'avèn pas nada cauçura
44'42 Arreligion - estatua de Saint Martin - eth monde d'aqueth quartièr (Ora), 5 maison dab nat aucits ena guèrra, que heren ua Maïna tà mercejar Diu (mes ena estatua que ia ua data mès vielha...)
47'00 Guèrra de 14 - sa pair que ho engatjat coma "commis de cuisine" - que s'i volèva estar en America - mes que tornè pr'amor dera guèrra - o non seria pas tornat - bilhèu hossa estada americana ara
49'00 Idem - un oncle deths sués qu'èra estat mobilizat - qu'avia era idèia d'èster aucit - que disèvan qu'eths que partivan ara guèrra dab era idèia d'èster aucit que'n seràn - que'n ho - non trobèren aps eth sué còs
51'15 Idem - òmis partvirats ? - mès tara guèrra d'Algeria - qu'avian vist çò de lèu - en 14 qu'èran partits, qu'èra era fatalitat - son gran-air qu'èra maire e que devèva anonciar era mort ath monde ( tara guèrra de 14) - ua que s'estava ath pè de MontPelat, e n'avá qu'un hilh, que'u voló amagar - que'u convinçoren qu'anava èster fusilhat se s'estujava - que partí e que ho aucits deths prumèrs - pr'amor d'aquerò hòrt de maisons vueitas que i avó e que' venoren ath estrangèrs
52'50 Société - mentalitats - Boshèra qu'èra conegut per èster hòrt solidari - pendent era guèrra, eras hemnas solas que horen ajudadas per laurar, etc... - bèths quartièrs que n'ac hèvan pas - ara qu'ei acabat quan era moneda qu'entrè : gelosias
55'10 Idem - travaux en commun - espelocadas - velhar eths uns en çò deths autes - ara non veden pas arren
...
"Nous sommes des poires et dans la vie, il y a les poires et puis ceux qui les mangent"
59'55 Economie - Boshèra mès pròche de Hautaget que de Biza - tròp de camin tiò Biza - qu'anavan ena escòla en Hautaget - qu'èra lonh tà Biza
1'01'25 Agriculture - cultura - mandòrras, blat, milhòc, òrs, e milh morèu - que hèvan lobatons - en camp dera Pèira
1'02'15 Toponymie - de cap ara madòna (era maison jauna) - qu'èra un camp que s'aperava Eth Clòt deth Carrei - pr'amor : en Hautaget n'aván que lòsas e que volèvan hèr ua rota entreteh vilatge e Boshèra - que vengoren cercar eth calhaus en Boshèra - eths de Boshèra, que botavan eths calhaus ací on ei era maison, e eths de Hautaget que'us carrejavan aquiu - aqueth camin que s'aperava eth camin de Biza - qu'arreligava eth Espont, un quartièr de Bizós
1'04'40 Idem - davant qu'ei eth camp de Casa - après eras Cometas puish era Pèira e eth Bonhet (de cap a Nestièr) - puish eths Molhats (pr'amor dera aiga) e Nestièr, eth Passet - era hita qu'ei ath hons deth bòsc
1'6'00 Idem - camins - eth camin dera Pèira (camin que va tà Nestièr)
1'07'10 Idem - prats que tòcan era maison - era Casalèra (le clos)
1'07'50 Montanhas - eth Haiau - era Cassanha (d'ua madeisha pèça) - tot bòsc - eths Artigaus - Artiga-Cauba = Era Cauba o era caubèra qu'ei "un vallon" e ua Artiga, un terrenc qu'ei estat brutlat
1'09'50 Toponymie - era plana qu'ei eth Diseder - eths Hossats qu'ei era pujada de Biza tath Senhader - puish eth Senhader - e Escalaró, era devarada tà Nistòs - un viratge on eths allemands s'èran capvirats en tot vénguer coélher eths còs deths aviaturs canadians
1'12'50 Natura - eth arriu de Boshèra - qu'acodeish ena entrada de Nestièr
1'13'45 Economie - vielhs mestièrs - un esclopèr, en çò de Metó ath pè deth castèth - un en quartièr- duas teishenèras : dab bòlas de lin - era estopa - tot qu'i èra ena maison - que hèvan camisas, sense nat còl, dab dus botons, hòrt heredas - pendent era guèrra que s'ac avèn conservat tà qu'eth monde se'n hessan
1'16'45 Idem - eth lin, etc... - ua hont que s'aperava eth Espentièrs - Pentiar - eths Pentes : ua planta tà pientar eth lin - ua hont dab dus bassins que se'n servivan tà trempar eth lin d'un costat e pentiar deth aute - que's servivan deths "pentes" tà cardar era lan, coma un gopilhon - un òrde de cardon
1'21'05 Savoir-faire - un "gaudinèr o cafalh" ena paret - que serviva enas cabanas de hèr eth hormatge - non coneish pas eth nòm - hèr era calhada - eth cap d'ua avet - e un gatge atau mes eras brancas arreviradas d'eth aute costat, qu'èra un "if" = tà esgotar era bashèra
Créateur
Lassalle Renaud, enquêteur
Source
RL-65[SLN-Bi-Cj1]
EOC 7
Éditeur
Nosauts de Bigòrra
Format
Texte/html
Langue
gascon
Type
Texte
Spatial Coverage
Bize
Person Item Type Metadata
Birthplace
Bize
Collection
Citer ce document
Lassalle Renaud, enquêteur, “Collectage de Jeanne 1 - (Bize-65),” Oralitat de Gasconha, consulté le 30 octobre 2024, https://culturaviva.audio-lab.org/items/show/298.