Collectage de Jeanne 1 - (Aulus-09)

RL-09[Ou-Au-Rj1-1]

02'15 Intime – desquida deth Camin dera Mòla

03'45 Sobriquet – maison d'origina : eths deths Renarts – gran pair qu'èra Agouau Job (aute sobriquet ?) - ací qu'ei era maison deths Matielòts (petit Mathieusegon era)

04'55 Sobriquet ath entorn – en çò deth Rat – ets Peiròts, eths Robèrts – eths Traucs – deths Bernats (Andreu e Bonet) – sovent eths madeishis noms de familha (Rogalle-Robert, Rogalle-eth Mòrt, Rogalle-eth Cavalhèr) – que's diferenciavan dab eth sobriquet

07'15 Aiga – deth Garbet – en 1935, aduccion d'aiga de ara – en temps, qu'èra era aiga dera Ribèra o ara font – era Font deth Fons dera Viela

08'20 Toponymie – quartièr ací : eth Fons dera Viela, eth Carreròt de Halin, era Placeta – sovent eras maisons de ara qu'èran bòrdas, coma a costat de casa sua

09'25 Evolucions – vilatge ara – cambiat a fèt - maisons desmolida – avant 1939, pròche de 400 – ara, non son pas que 60 a 70 en ivèrn – emplegats deras colonias

11'15 Economie – eths tèrmes – qu'a vist un luxe terrible – mes qu'èra encara mès avant 1900 – eth casinò en temps – escalèrs deths polits – hòrt de luxe – ambassador que venguian – n'i èra pas eths congets pagats donc qu'èran monde que s'ac podian pagar – eth Grand Hotel qu'ei estat desmolit – qu'i èran eths lavoèrs, eths lotjaments deths domestiques, eths garatges – tròp d'eretèrs, que s'èra des.hèt

14'00 Idem – Eth Grand Hotel – qu'èra ua hilha d'un industriau – Ricalens a Laroque d'Olmes – en 1921, qu'èra dejà passat eth gran temps – n'èra cap era mèma clientela – deçà era guèrra de 1940, qu'anèc – mes que's burlèc en 1947 – après, ua societat alemanda qu'ac crompèc – eras tres sorças que i avia – qu'i son tostemps – tres gròtas – ara, ara plaça deths establissament, qu'i ei eth tennis

RL-09[Ou-Au-Rj1-2]

0'00 Seguida – en temps, eths lavoèrs, eths esteneders, eras lavairas d'autis còps que fasian secar era farda

0'40 Economie – eths tèrme – emplegats deth país – tres a ?, un o dus ath embotelhatge – eths cabinets deras damas, deths mossurs – tot plan establit

01'20 Idem – eths porturs de glaça – entà conservar era glaça – de Julhet enlà que pujavan – un armari dera glaça, de boès doblat de zinc, ath Grand Hotel – coma un frigò – en julhet, non pujavan pas tròp lonh – mes en aost, qu'anavan mès lonh dinc ara Pica Roija, còsta ath Guset d'Aulús – qu'i ei eth estanh de Guset – que pujavan sus era Pica – qu'i deishavan un vielh picasson – duas pèths de moton entà virar-les qu'era frescura dera nheu que'us banhèssa – eth pes sus eth front – e que portavan 80 kg a 90 kg – eth sòn bèu pair, ça didian, qu'avia portat 100 kg – qu'avia fèt un «pari» dab un mossur que l'avia dit que se'n portava autant eth endeman, que'u balharia moneda – eth endeman, que portèc 100kg – ara, eths registres que son perduts (deth Gran Hotel)

05'20 Idem – idem - que partian de netses – pueijar e talhar era glaça – e devarar – e après tornar baishar – en camin d'Espanha, eth Clòt deth Banh, ara fin d'aost, qu'i anavan entà trobar glaça encara – d'autis qu'ac hadian tath òtel deth Meddiá (Hotel)

07'20 Société – rivalitat dab Èrce – qu'i èra deras montanha – n'i èra cap de rota en temps – anar dinc ara Trapa a pè – en 1975, era rota d'Anha Sèrra – donc, que devian tostemps passar per Èrce se volian desquir d'Aulús – qu'ei pr'amor d'aquerò tanben qu'avian botat eths juives pendent era guèrra – qu'èra coma ua cuveta – en camin de Foeiet, a gaucha Aulús e Èrce a dreta – era rivalitat dab Girantòs en Coma Viela – eths Massadèls deth aute costat – era montanha qu'èra estada balhada aths de Massat per un maire en temps

10'40 Idem – idem – un òme que fusquèt assassinat en ua cabana peths d'Èrce – un joen qu'avia balhat era alerta en vilatge, qu'avia 16 ans, que l'avia conegut «Ajuda, ajuda, qu'an aucit entà Marmiton», ça avia cridat – aqueth Marmiton qu'èra d'Aulús – qu'i agec un procès a çò que pareish – que's pelejavan peth minjar deras bèstias

12'10 Evolutions – eth paisatge ara – qu'ei de non conéisher – tot çò de bosquetat ara, qu'èran prats en temps – qu'anavan pertot trebalhar – eras machinas non passavan pas enas tèrras penjentas – eras recòltas qu'èran sus eth planèr

13'20 Semiar – trufas, milh gròs, mongetas e cojas – eras tomatas non venguian pas – eths arbes que possèren – era Isla qu'èran òrts – ara, que dalhan – ara plaça deths freishes, eths òrts – que botavan era borrassa entà portar s'ac en cap

15'35 Evolucions – cambiat sustot entre eras duas guèrras – de 1918 a 1940 – mes sustot après era guèrra – partir en America – eths que tornèren n'èra pas estat entà trebalhar

RL-09[Ou-Au-Rj1-3]

0'00 Seguida – exòde entre eras duas guèrras – que tenguian eth ben d'un cosin partit en America – en ua plana de cap ath Mini Golf (Camp Mesan)

01'10 Guerre 1940 – quan tornèc son frair d'Alemanha on èra presoèr – 52 dias sense novelas, que horen inquiets – partit en 1939 tath servici e tornèc en 1945 – qu'avè aprés a apalhar, arremplaçar eth sòn frair – sa pair qu'èra nascut en 1881

02'30 Elevage – vacas : eras Gasconas, bèras e pleas de carn – eras oelhas qu'èran deth país, picadas de rog enas aurelhas (Castilhonesas ?) - que's venian plan ena feira de Seix – que partian a 4h30 deth maitin entad èster a 8 oras a Seix – qu'arribava de non véner, que's tornavan gropats – eth feirau de Seix qu'ei de non conéisher ara – on èran eras vacas – a on ei era pòsta ara, eras oelhas – era feira ath 24 de seteme – en 1940, qu'avia trigat 20 oelhas dab 35 borrècs de dus ans (anhèths crastats ath printemps)

06'20 Idem – plaçar eras oelhas en Paí Baish – ua bona plaça de cap a St Guironç – a Montbrun-Bocage (31) – qu'i èran plan soenhadas – era convencion : que pagava tant per bèstias, no's bremba pas exactament se qüant pagavan per cap – anhèras, duas oelhas adultas – ce quin marchava – que's tornavan era lana – bèths uns que las plaçavan pera lana – 100 oelhas en temps, qu'èra hòrt

09'35 Agriculture – un paisan – eth bochèr, son hilh que dalha dab eth tractor, que fè eras bòlas – un aute oelhèr, mes n'a pas que quauqu'uas oelhas

11'15 Montanhar – ena frontièra espanhòla – e de cap ara Ribèra d'Ars - de cap a Espanha en Pòrt de Giro – pòc de frequentacions dab eths espanhòus – sonque quan eths tropèths s'escapavan tà Espanha – tot juste se's comprenian – que's semblava ath patoès, mes qu'èra plan diferent – eras montanhas d'Espanha qu'èran estadas logadas per quauques d'ací

13'35 Travaux sainsonniers – tà Espanha – entà segar o dalhar – segadors en Espanha – qu'èra arreputats eths francesis pr'amor qu'avian dalhas e eris, sonque eras fauçs – qu'ei mès fertile delà

14'30 Semiar – blat non possava cap – era sègle, a Èrce, òc – era sègle que'n fasian a Èrce entà rempalhar eras cadièras – ara velhada – qu'èra tath usatge dera maison

RL-09[Ou-Au-Rj1-4]

0'00 Seguida

0'10 Pomèrs – pertot – en cada òrt – e perèrs – pomas deth país – qu'èran sauvatges - era citra – que l'anavan fèr a Èrce o a Ost – sacs de pomas – ua carreta de pomas dab un chaval tà carrejar-las – duas o tres barricas

03'15 Montanhar – dab eth pòrc – pas era poralha – que fasian fromatge – alavetz eth pòrc que minjava eth leiton – eth erbatge que condava hòrt, era valea deth Tron d'Ars pr'amor era èrba qu'èra mès rica – miélhor qu'eth de Coma Vielha per exemple

06'15 Nature – era lua – entà tot mes sustot entath boès – que cau que sia eth baish dera lua – en plea lua non s'eishuga cap jàmes – entath sapin, que calia trincar ath poeg dera lua entaths cabirons - tath òrt entà semiar – mès pròches dera natura – que s'ac ensenhavan dera ua generacion ara auta

09'10 Oralitat – quin a aprés eths condes que coneish – ath còrn deth foc dab sa pair – qu'i èra ua bona ambiança a casa sua, que condèc aquerò – un sovenir dera sua joenessa – que vellava – sa mair o sa pair que cantava – que venguian vellar eras suas cosias o eras suas tantas – demorar en vilatge

12'35 Société – frequentacion dab eths autis vilatges dera valea – no's coneshian cap – sonque dab eths d'Èrce que pueijavan tara hèsta d'Aulús o fèr ferrar un chaval – tostemps monde en Camin dera Mola

13'15 Société – praubes – pòc de misèra – tostemps ua parentat o ajuda d'un vesin – de Massat, praubes qu'arribavan deçà Aulús – ua femna de Massat que venguia demandar, que dromia en soto – que trebalhavan peth monde, tostemps trobar trebalh

15'20 Idem – eth vesin – que'u balhavan eth cèr, ua botelha de let entà Nadau entà hèr un chic de riz – ua grana solidaritat

RL-09[Ou-Au-Rj2-1]

0'00 Bàter – non batian cap – era desfoelhèra deth milh gròs – milhòc pertot – que fasian vrespajar eth monde – avant era guèrra de 1914, qu'èra mès praube ací – en 1921, que començava d'èster mès plan

02'15 Economie – fèr comèrce sustot eth estiu – véner era lèt – eths marcats ací, talhatges de legumes, Benaset d'Ost

03'55 Evolucions – quina diferença ! - qu'anavan lavar en eths òtèls eth maitin – que'us davan ua pèça

05'00 Maison – qui comandava – cada un, ja s'entenian – eth estat de gendre que començava d'adobà's – mes en temps, que'u podia hèr maishanta vita – eth estat dera nòra qu'èra mès dur – bèras mairs qu'èran duras

07'25 Idem – eth ainat – entà tier era maison, qu'èra important – eths capdèths que devian parti – tara America – ainats qu'èran estats partits tara America tanben – en temps, era part qu'èra tròp chòca, mèma tath ainat – eth ainat que devia eiretar deth tièrç, fusquèssan dus – son grain pair, qu'èran sies – eth ainat qu'avia avut eth quart – tantas e oncles qu'avian parts tanben – qu'avia desfèt eth ben

10'40 America – se tornavan mès arriches – un que crompèc ua bèra maison – ja tornavan dab quauquarren – non tornavan vier fèr un mestièr, vacas e oelhas – que feren chic de comèrce – en Majestic, qu'èra estat crompat per un qu'èra partit en America, de cap a 1928 – un aute que crompèc eth cafè dera Etape – eths òmes qu'èran cosinèrs aciu e eras hemnas, femmes de chambres e serventas – a New York – eths d'Èrce que s'i son estats aciu – partits mès a Èrce qu'ací – qu'èran partit tah os tanben

13'35 Ossalhèrs – a Aulús, 3 vielhs qu'i èran anats – eth os que dromia en soto – en temps, que demoravan enas pèças deth haut – que condavan qu'un còp un os que s'èra destacat e qu'èra pujat pera cosina, que l'avian lançat ua carroja de milh gròs – qu'èra estat dera generacion d'abans – n'a pas vist osses ací

16'00 Idem – ua istoèra – un que s'aperava Rosès, qu'èra en camn d'Agneserre – qu'avia estacat eth os en pomèr – un gamenàs que'u venguec nhargar

RL-09[Ou-Au-Rj2-2]

0'00 Seguida – que's prenguec un anhèth e que'u didec : «que'n voleriás gormand !» eth os que fec eth torn e que's destaquèc – eth joenòt que s'escapèc e que passèc era aiga – era cadena deth os que's gahèc en eths arròcs alavetz que'u frenèc – eth patron qu'ac vic, e que'u tornèc atrapar – eth mainatge, JR que l'avia conegut vielh

01'55 Nadau – qu'anavan repetar eths cantics – un cantique :

Arrepic :

De nòstra delivrença

Nadal es un gran jorn

Le còr plen d'espeerença

Que cantarem totjorn

Aquela granda fèsta

Que pòrta le perdon

De la citat celèsta

Al Paure pecador

Coplet :

A Miejanet, ua grana lumièra

De tot costat esclarèc l'univèrs

E les angèls descenduts sus la Tèrra

Fasián ausir los charmantis concèrts

05'00 Idem – Qu'èra estat compausat per un curè d'Ustor o d'Aulús – qu'ei en lengadocian

05'25 Pascas – ua tanta dera sua quèra de 1887 – que tenguia ua cantica d'ua grana tanta vielha – ua passion – de deu èster de 1800, o atau

Era passion de Jesus Crist

Tot crestian la vòu enténer (bis)

Jesus Crist se'n va peth mond

Anar preishar penitença (bis)

E ath bot de quarante jorns

Jesus Crist se n'arretira (bis)

Diguec l'apostor St Joan :

«Mon Diu quina rejoïssença !» (bis)

E Jesus que li diguec

«Pastor non t'arrejoeishas (bis)

Ath diá deth divéndres sant

Que veiràs totas mas sofrenças (bis)

Que veiràs mon cap cronat

De cincanta espinas blancas (bis)

Que veiràs mons pès estacats

E mons braçes sus eras (las) planchas (bis)

Que veiràs mon còr pressat

Per un maishant còp de lança (bis)

Anem donc tots eths crestians

Pregar Diu eishuth Calvari (bis)

09'00 Seguida – ça's pensa que devia èster compausat dejà en 1800

09'45 qu'arriba Michel Pujol

RL-09[Ou-Au-Rj2-3]

0'10 Lenga – eths que non sabian pas parlar francés – un que didia : «il a fait un dieu de calou», que volia díder «qu'a hèt un dia de calor» - «les vaches, elles ont mousqué»

01'00 Idem – ja se'n parla encara en vilatge – mes dab eths autis, no'n pòden pas parlar – qu'a un filh que pòt parlar eth patoès coma era, dab era prononciacion adreta – eras filhas no'n saben pas guaire – era ua qu'a apren mes eth accent que li manca – eths arrèrs-hilhs no'n parlan pas – que n'i a que son en Normandia

02'50 Idem – eth avénguer – que demorarà dab eths amators – mes eth que non l'a tanlèu era maternela, que va, qu'atrapa eth accent – sovent eth accent que manca tath monde – qu'ei era intonacion que conda

03'45 Idem – intonacion a Èrce – qu'an un accent e qu'ei mès lent – ací que disen «era liá» [ljɔ] (lune), eris que disen «era lua» ['lyɔ] – que's fotian d'eris

non sai cap çò que darà tot aquò