Collectage d'André 1 - (Sentein-09)

Collectage d'André 1 - (Sentein-09)

Guerres napoléoniennes (1800-1815)

Contrebande

Sabots (chaussures)

Espagne, Guerre d'(1936-1939)

Mines (sites d'extraction)

Grève

Flux migratoires liés au travail en France

RL-09[CC-Se-Ean1-1]



0'35 Sobriquet maison – qu'èra ua escòla, un segle a dab 20 macipons – de 1895 que data – qu'ei estada bastida sus un coleder dera lau – son oncle, Marc d'Esteve que l'avia crompada
01'45 Idem – en çò de Nhacho (pas era sua ça'm par) – dus d'aquera maison qu'èran estats maires
02'00 Evolution – tot qu'èra trebalhat – blat, blat ner, eras trufas – dab monde pertot – que s'ajudavan
02'40 Société – escòla – non l'a cap vista a marchar – mes ua joena arregenta que'us aprenian a escríver sus ua lòsa – eth Nhacho que partic de Vencaret entà Santenh quan èra estat maire – hec bastir ua maison de cap ara Crabèra – qu'èra un galhard – que l'aperavan «era familha deth diabble», eths deth Nhacho pr'amor qu'èra hòrt gualhard – ua quarantea avian bastit era maison deth Nhacho
05'00 Idem – idem – d'a on venguian eths macipons dera escòla – deth Plairàs, dera Sendet (Frechendet), de Bòrda d'Espanha, d'Angladas – que venguian dab era museta
05'35 Sobriquet maison Vencaret – deth Cortís, Nhacho, eth Tishenèr (que hadia còrda), Marc d'Esteve (era sua), Carles (era contra era quau ei apujat), un shafrat Anglade qu'èra estat maire qu'èra sortit de'n çò de Carles – en çò deth Guit tanben, e Pachet tanben
06'40 Evolution – tot qu'ei casa segondària – sovent que son vielhs
07'15 «histoire» - quin se hè qu'eras casas de Santenh horen bastidas sovent de cap a 1880
07'40 Territoire – camin que passa davant casa sua qu'ei estat traçat per Napoléon segon eth – que va tà Barradòs – qu'i anavan hèr pèisher eth bestiar – qu'èran borrècs de 4 ans – que hè 2m22 de large – Napoleon qu'èra vengut dab son caval dinc ací tà traçar eth camin
09'50 Pastoralisme – Barradòs – bona èrba e en altituda – que's hadian arrevitalhar dab eths saumets – nosatis, francés, que portavan sucre e cafè, e eths, bon vin e espartenhas de craba – eth vin qu'èra en un boc – qu'èra era pèth d'un boc tanada e cosuda
11'50 Société – esclòps – qu'èra ua saloperia – puntaguts en temps – era punta que servia tara nhèu – qu'estrabucavan hòrt – dab era dalha que's copavan sovent eths esclòps
13'20 Toponymie – un esclopèr ath plec après – que s'apèra «eths Esclòps»(jo, dab Adrien Périssé, qu'avia mèslèu comprés «eths Clòts») - a costat, que i a un panèu «era Ushòla» (une binette en francés)
14'20 Toponymie – quartièrs de Santenh – era Bòrda d'Espanha, Vencaret, era Bòrda d'Alàs, eth Martin, eth Plairàs – en tems, quartièrs d'estiu, mes no's bremba pas deth nom
04'55 Territoire – eth camin de Napoléon - que pòden hèr eth torn d'Antràs dinc ací – que va tara Vath Longa a St Lari – 2m22 de larjor que hè – a Plairàs, un qu'avia bastit un parric deths pòrcs, n'èra pas en règla pr'amor era pòrta que despassava sus eth camin – qu'avian ua barra de 2m22 e atau que mesuravan


RL-09[CC-Se-Ean1-2]



0'00 Toponymie – quartièr de dessús – eth Martin, era Coma de Còu – era maison qu'ei sus era coma dera lau – ara, n'ei pas mès possible, que i a tròp d'arbes, mes qu'i ei tostemps era aiga – mes era lau qu'avia baishat dinc ara maison
01'00 Aiga – ua hont qu'aparescó aqueth ivèrn – ua hont en vilatge autament (de Vencaret) – era Hont dera Còssa que s'apèra
02'15 Toponymie – quartièr – Bòrdejós (??), Angladas, Frechendet/era Sendet (que'm sembla qu'ac disi deras duas mòdas) – explicacion de perqué Frechendet, pr'amor qu'ei frèsc (?) - Vencaret que vengueria de Vent deth Carrat, qu'èra ath acès deth vent – segon d'a on venguessa eth vent, eth aute costat qu'èra caut
03'40 Idem – eth Plairàs – un cadran solari : «da solem, da oras» qu'i ei portat – sus era maison deth Cotèth, qu'ei un gite ara
04'55 Société – gites – hòrt – eth monde que venguen, que s'embarran, mes non parlan pas dab eth monde – coentas de vesiatge
06'25 Idem – sol en quartièr deth Vencaret a i víver ara annada
06'50 Sobriquet maisons – eth Plairàs : eth Cotèth, eths Barraus, eths Còs, Marc d'Esteve, Maciana



RL-09[CC-Se-Ean1-3]



0'35 Idem – sobriquet «Cotèth», mantun a Santenh
01'00 Lenga – monde que non parlavan pas francés – hòrt n'avian pas jàmes parlat rancés – eth francés qu'ei vengut après era «guèrra de 44/45»
01'40 Guerre 39-45
01'50 Guerre de 1936 en Espanha – que passèc en anar tara escòla sus cadavres d'espanhòus – executats qu'èran estats – non sap pas qui èran
03'15 Idem – arresistença espanhòu
03'30 Dalhar – companias de dalha – ua còia de 6 o 7 – eth proprietaris deths dalhaires que'us davan eth minjar mes pas nada moneda (?)
04'15 Alimentation – eth hitge de lapin – qu'ei bon pr'amor qu'i ei era bila laguens – eth monde que's pensan qu'ei poson, mes qu'ei fauç
04'50 Société – guèrras – qu'a conegut era d'Algeria – e lèu, que serà era guèrra Nucleària – dab era China, eth Japon e eth Vietnam – lèu, qu'i aurà vietnamiens pertot en Vencaret – que son 1milliard e que creban de hame
5'25 Guerre Algeria – qu'avia dijà frairs en Algeria – era classa 4 – per 6 meses – non podian aps hèr mès pr'amor de 2 frairs – deth costat de Marakech qu'èra -qu'i hadia hòrt de calor – e qu'èras mandat per cons
06'45 Servici Militar – a Tolosa puish a Biscarròssa
07'35 Industrie – minas – en 1951 e 1952 – 56 000 per mes, qu'èran plan pagats – trebalhà'i ara annada – pujar dab era net laguens eras benas – aths sondatges qu'èra – qu'ei eth trebalh que davanteja eth de minur
08'55 Idem – idem – quin cau hèr tà sondar dab eth aire comprimat – quin devarava eth mineraie deth Ventalhon dinc ath Bocard – ena tèrra dab eths wagons coma un ascensor
10'50 Idem – idem – dus mèstres de nhèu – mes eth camin qu'èra hèit peths los qui sortian deras barracas – que's cauhavan dab planchas que's hadian burlar – ua cantina francesa, italiana, espanhòla, alemanda – qu'i èra un magasin, qu'i èra de tot laguens – que hèvan aras cartas quan non trebalhavan pas
12'30 Idem – idem – nacionalitats – pas guaire portuguesis – ara, que l'estimaria mès de crebar de hame ací que d'anar trebalhar aciu haut – e qu'aurian tuat pair e mair per anar trebalhar aquiu – qu'èra tròp dangerós
13'25 Idem – idem – arabes – un dia, un que voló hèr sautar tot dab eth compressor – que partiren tà Espanha, tà d'autas minas
14'10 Idem – idem – plomb, zinc e blenda
14'40 Idem – idem – deth costat d'Arrenh, qu'i èran eras minas de hèr – aiga ferruginusa
15'50 Aiga – era aiga de Vencaret que ven deth Còth de Blasi – d'ua losèra – aquera aiga que carreja calhaus e eth robinet qu'ei sovent bochoat
16'20 Industrie – minas – grèvas – òc – tot eth mond e qu'èra comuniste en vath segon André


RL-09[CC-Se-Ean1-4]



0'00 Seguida – socialistes db eths comunistes – 9 o 10 en ua cramba – qu'èra dur
0'50 Industrie – mina – devaravan cada 15 dias – vénguer dançar a baish – hè's petar era gula ath vilatge e tornà'i
01'20 Intime – SNCF – a Mantes le Jolie – qu'èra darrèr eth guichet – qu'a hèt eth torn deth monde pendent 33 ans sense botjar de Mantes (totas eras nacionalitats) – eth dia qu'avec dret ara retirada, que partic de tira
03'15 Idem – quan i arribèc a Mantes la Jolie, en Normandia (ça ditz) – eras sasons n'existan pas, qu'ei eth vent dera mar – eths normands que disen «le sio, le vio et le pio», le «sceau, le veau, le pieux»
04'35 Industrie – minas – tramway – qu'a conegut era gara, eth rails mes pas eth tramway – quan i avia tròp de monde, que calia abaishar e possar
06'00 Natura – eth òme que devara deth singe
06'30 Idem – engüan, qu'avem un mes d'arretard dab eth maishant temps – camps, e nat arbe

Lassalle Renaud, enquêteur

Eth Ostau Comengés, producteur

RL-09[CC-Se-Ean]

EOC 9

Eth Ostau Comengés

Les Biroussans (commanditaire)

Texte/html

gascon

Texte

Sentein

1932

Sentein